Thị trường ngoại hối đã tồn tại từ lâu đời, tuy nhiên vẫn có nhiều trader hiểu nhầm ngoại hối có khái niệm tương tự với ngoại tệ. Bài viết này sẽ phân tích, làm rõ thế nào là ngoại hối và một số lưu ý quan trọng về thị trường này.
Phụ lục
Tình hình ngoại hối của Việt Nam
Trong bối cảnh toàn cầu khó khăn, lực lượng lao động tại châu Á là động lực giúp kiều hối chảy về cả nước tăng lên mức kỷ lục 16 tỷ USD.
Kiều hối chảy về Việt Nam tăng trưởng chậm giai đoạn Covid-19, thậm chí suy giảm trong năm 2022. Tuy nhiên, dòng tiền này hồi phục mạnh trong năm qua, đạt con số kỷ lục trong nhiều năm trở lại đây.
Nói với VnExpress, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) ước tính lượng kiều hối chảy về cả nước năm 2023 đạt khoảng 16 tỷ USD, tăng 32% so với năm trước.
Địa phương đón nhận lượng kiều hối nhiều nhất tiếp tục là TP HCM với gần 9,5 tỷ USD, tức chiếm gần 60% của cả nước.
Vốn là khu vực có nhiều người Việt sinh sống, học tập và làm việc tại nước ngoài, TP HCM năm qua ghi nhận lượng ngoại tệ do kiều bào chuyển về tăng hơn 40% so với năm ngoái. Đây cũng là mức tăng trưởng cao nhất thập kỷ, một phần do nền thấp của năm 2022.
Một doanh nghiệp kiều hối top đầu tại địa bàn phía Nam – Công ty Kiều hối Ngân hàng Sài Gòn Thương tín (Sacombank-SBR) – cũng cho biết ghi nhận doanh số chuyển về tăng trưởng vượt bậc. Năm ngoái, doanh số chuyển về tăng hơn 95% so với 2022, mức tăng cao nhất 5 năm trở lại đây.
Nguyên nhân Việt Nam thu hút dòng tiền ngoại hối
Nhìn nhận diễn biến tích cực này, các chuyên gia cho rằng hậu Covid-19, một số nước bắt đầu tháo gỡ việc thắt chặt xuất nhập cảnh, giúp lượng người Việt xuất khẩu lao động tăng lên, là một trong các lý do khiến kiều hối tăng mạnh so với năm ngoái.
Ông Trần Minh Khoa, Chủ tịch Sacombank-SBR, cho biết năm 2023, tổng số lao động Việt Nam đi lao động, học tập tăng thêm hơn 158.000, tăng hơn 11% so với năm 2022. “Đây là yếu tố quan trọng góp phần tăng thêm nguồn tiền của kiều bào chuyển về Việt Nam”, ông nói.
Theo số liệu được lãnh đạo Bộ Ngoại giao cho biết, hiện có 6 triệu người Việt đang sinh sống ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, 80% là các nước phát triển. Riêng tại TP HCM, có khoảng 2,9 triệu kiều bào đang sinh sống, làm việc tại các nước.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp khó, động lực chính cho tăng trưởng kiều hối năm 2023 đến từ lực lượng lao động tại khu vực châu Á. Trong khi đó, lượng tiền chuyển về từ khu vực châu Phi và châu Mỹ giảm hoặc tăng thấp.
Khu vực châu Á đóng góp hơn một nửa lượng kiều hối chảy về TP HCM và ghi nhận mức tăng trưởng trên 140% so với 2022. Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước TP HCM, châu Á là khu vực có sự ổn định về kinh tế, chính trị cùng với quan hệ kinh tế, hợp tác lao động ngày càng mở rộng. Do đó, đây sẽ là khu vực có tác động đến tăng trưởng kiều hối thời gian tới.
Vai trò lớn của 3 thị trường lao động
Chung nhận định, ông Trần Minh Khoa đánh giá vai trò ngày càng quan trọng của khu vực châu Á đối với kiều hối, gồm 3 thị trường lao động lớn nhất là Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Năm 2023, khi Mỹ, châu Âu đối mặt với lạm phát cao, bất ổn do ảnh hưởng của chiến tranh Nga – Ukraina, Israel – Hamas nên lượng ngoại tệ của kiều bào gửi về Việt Nam tăng, nhưng tốc độ có phần kém hơn so với khu vực châu Á.
“Bên cạnh đó, kinh tế các nước gặp nhiều khó khăn, kiều bào vẫn chắt chiu và tăng chuyển tiền về hỗ trợ và giúp đỡ người thân trong nước ổn định sinh hoạt, phát triển kinh tế gia đình. Các ngân hàng, công ty cũng mạnh dạn đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút thêm nguồn lực vàng này”, ông Khoa chia sẻ.
Ông Nguyễn Đức Lệnh đánh giá, kiều hối là một trong những nguồn cung góp phần bảo đảm quan hệ cung cầu ngoại tệ, đồng thời hỗ trợ hiệu quả cho chính sách tiền tệ, tỷ giá và thị trường ngoại hối. Điều này càng có ý nghĩa trong bối cảnh các đồng tiền mạnh biến động, lạm phát tại một số quốc gia gây áp lực nhất định đến tỷ giá và mối quan hệ tỷ giá – lãi suất và lạm phát.
Theo dự báo có điều chỉnh của Đối tác Tri thức Toàn cầu về Di cư và Phát triển (KNOMAD), Việt Nam nằm trong top 20 quốc gia nhận nhiều kiều hối nhất năm 2023, sau Ấn Độ, Mexico, Trung Quốc, Philippines, Pháp, Đức, Ukraina.
Năm nay, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM kỳ vọng lượng kiều hối chuyển về tăng khoảng 20% khi kinh tế thế giới được dự báo sẽ chuyển mình sau đại dịch, nhưng cũng gặp thách thức với diễn biến phức tạp của chính trị xã hội.
Phó chủ tịch TP HCM Võ Văn Hoan cũng nhận định địa phương cần nỗ lực cải thiện nhiều mặt, như năng lực cạnh tranh, có mô hình và hướng đi phù hợp, quyết sách đột phá để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, qua đó, góp phần đóng góp vào kiều hối.
